خاطرات سفری

سفری بدون " کارت بانکی ".....

تیر ماه سال 1393 به شهر " بروجن " در استان چهار محال و بختیاری رفتیم.

از جمله شهرهای اطراف بروجن که به آنها سر زدیم شهر " سمیرم " در استان اصفهان بود. از شهر سمیرم خاطره ی خیلی خوشی دارم که مربوط می شه به یک سفر گزارشی تحقیقی، سال 1367، در مورد بررسی نقش زن عشایری ( ایل قشقایی ) در خانواده برای مجله ی " زن روز " که اون سال ها یکی از گزارشگرانش بودم. خاطره ی این سفر گزارشی را روز 19 شهریور ماه در وبلاگم گذاشتم.

در این سفر وقتی وارد شهر سمیرم شدیم همون ورودی شهر، ماشین از کنار چند فروشگاهی گذشت که فرش و گبه هایی زیبا از پشت شیشه ها به ما خوشامد می گفتن. بعد از اینکه شهر را گشتیم تصمیم گرفتیم سری هم به اون فروشگاه ها بزنیم و گبه ها را از نزدیک ببینیم. در فروشگاه چهارمی پنجمی بود که یکی از گبه ها حسابی چشم مون را گرفت. خانواده ی صاحب فروشگاه هم بودن و صحبت های ما با یادآوری اوقات خوش سفر قبلی ام به سمیرم گرم و دوستانه شد. وقتی نظرمون برای خرید گبه قطعی شد و قیمت را پرسیدیم تازه یادمون افتاد که فقط پول نقد داریم و کارت بانکی همراه مون نیست.  شک و تردید برمون داشت که نکنه گبه را بخریم ولی برای ادامه ی سفر، به مشکل بربخوریم. صاحب فروشگاه و همسرش که متوجه نگرانی ما شدن با اصرار می گفتن:" گبه را ببرین. خیال تون هم راحت باشه. پولش را از تهران کارت به کارت کنین." تعارف هم نمی کردن. خیلی خون گرم بودن و صمیمیت در رفتار و گفتارشان موج می زد. می دیدیم که به واقع به این کار راضی بودن. اما ما راضی نبودیم. گفتیم می ریم یه فکری بکنیم. شاید برگشتیم. 

خاطرات سفری

زندگی یک روز زنِ عشایر قشقائی

 تیر ماه سال 1366 به همراه یکی از همکاران گروه گزارش مجله ی زن روز و یک همکار عکاس به منطقه ی ییلاقی عشایر قشقائی در اطراف شهر سمیرم در استان اصفهان رفتیم. موضوع گزارش این بود که در صحبت با زنان عشایر بپرسیم  صبح که از خواب بیدار می شن تا شب که می خوابن چه کار می کنن. برای اینکه نتیجه ی گزارش مون نزدیک به واقعیت زندگی زنان عشایری بشه تصمیم گرفتیم سه خانواده ی عشایری با وضعیت اقتصادی متفاوت، خوب و ضعیف و عالی، را پیدا کنیم. برای این کار از همون دوست عزیزمون که کارهای تحقیقاتی زیادی در کل ایران انجام داده بود و قبلا هم برای چند سفرِ خانوادگی از او ایده گرفته بودیم راهنمایی خواستیم.

در این نوشته هر جا مطلبی را بین گیومه بنویسم نقل مستقیم از گزارش های چاپ شده در مجله ی زن روز است. سعی می کنم هر نقل مستقیم را با شماره ی مجله و تاریخ و صفحه مشخص کنم.

سفر تحقیقی ما یک هفته طول کشید و گزارش آن در 12 قسمت در تابستان سال بعد ( 1367 ) در مجله چاپ شد. چرا سال بعد؟ برای توضیح در صفحه ی هشت مجله ی زن روز شماره ی 1172 در تاریخ 4/4/1367 نوشتیم: "تحقیقات مربوط به گزارش و تهیه ی آن در سال گذشته صورت گرفته ولی چاپ آن به علت حجم و کثرت کار مجله و همچنین شرایط خاص جنگ شهرها و عدم تناسب این گزارش با روحیه ی عمومی تا امسال به تعویق افتاد."

سفر بی نظیری بود. رفتن به میان انسان هایی ساده و صمیمی و مهربان و بی نهایت مهمان نواز، لذت و شیرینی خاصی داره که هرگز از یاد نمی ره. وجه جذاب دیگه ی این سفر رفتن به طبیعت چشمگیر و بکر اون منطقه بود که فقط عشایر و سیاه چادرها و احشام دیده می شدن. خیلی هم پیش میامد که در مسیری که پشت سر می گذاشتیم تا از محل سیاه چادر یک خانواده به منطقه ای که خانواده ی بعدی انتخاب شده ی ما در اون جا چادر زده بودن برسیم فقط طبیعت بیکران جلوی رومون بود. زمین ها و تپه هایی گاهی سبز سبز و گاهی خاکی و خشک. اما چیزی که اون طبیعت بکر و چشم نواز را برای ما هیجان انگیزتر می کرد وجودِ چشمه های جوشان بزرگ و کوچیکی بود که از بین سنگ ها، خروشان و شاد جلوه گری می کردن تا تو را به نوشیدن خود دعوت کنن. ما ( همکار گزارشگر و عکاس و راننده و من ) در ماشین لیوان  به دست آماده بودیم که تا به چشمه ای برسیم ماشین را نگه داریم و از آب گوارای چشمه ها بی نصیب نمونیم.

اول به سراغ خانواده ی با وضعیت اقتصادی خوب رفتیم. بعد از ظهر بود که رسیدیم. تا پیاده شدیم و سلام کردیم بلافاصله ما را به سیاه چادرشون دعوت کردن. فقط پدر خانواده ( حاجی پرویز ) با دو دخترش در چادر بودن.گفتن که زن خانه با دختر بزرگ و دامادشون برای خرید عروسی به شهر رفتن. با این وجود تا موضوع گزارش را توضیح دادیم براحتی قبول کردن که کار رو شروع کنیم تا بقیه هم برگردن. " بی درنگ به ذهن مان خطور کرد که اگر در همه جا ما را به این سهولت می پذیرفتند دنیای روزنامه نگاری چه زیبا می شد." ( صفحه ی 8 مجله ی شماره ی1172 ، 4/4/1367 )