با دختر بیست سالۀ فروشندۀ سیسمونی نوزاد

همه چی­ و که نباید خودم تجربه کنم

جوان است، خیلی جوان. وقتی منظورم را برایش توضیح می ­دهم آرام گوش می ­دهد و با لبخند به من نگاه می ­کند. هر آن منتظرم که بگوید سنی ندارد که بخواهد از تجربه­ اش حرف بزند ولی مخالفتی نمی کند. تا چشمش به کاغذهای یادداشتم می افتد، می گوید:" صبر کنین تا همکارم و صدا کنم بیاد." همکارش که می آید و خیالش از فروشگاه راحت می شود، شروع می کنیم.

***

کارتون چیه؟
فروشندگی، سرویس سیسمونی نوزاد.

چند ساله به این کار مشغولی؟

دو سال.

چطور شد به این کار مشغول شدی؟

دنبال کار می ­گشتم. تو آگهی خوندم، اومدم. دوهفته آموزشی بود. وایستادم. دیدم علاقه دارم.

چند سالته؟ چقدر درس خوندی؟

20. من دیپلمم و گرفتم ، دو ترم دانشگاه رفتم. دیگه نرفتم.

( با تعجب نگاهش می­ کنم. یاد دلهره­ های پشت ­کنکوری ­ها می­ افتم. )

چه رشته ­ای؟ کدام دانشگاه؟

پردیس رودهن. معماری.

چرا ادامه ندادی؟

چون با یکی از دوستام با هم می ­رفتیم. مسیرمون م دور بود. واسۀ اون مشکلی پیش اومد. نمی ­تونست بیاد. قرار شد از ترم بعدش بریم. که دیگه مشغول کار شدم. نرفتم. ( تعجبم ادامه دارد... جوانی رشتۀ معماری قبول شود بعد چون دوست و همکلاسش به دلیلی نمی ­تواند دانشگاه برود، او هم نرود!)

تنهایی نمی ­تونستی دانشگاه بری؟

نه. چون عادت کرده بودم؛ مسیرو با هم می ­رفتیم، می­ اومدیم. کلاسامون هم تا دیروقت بود، تا ساعت هفت. اونجا زمستوناش تاریک و سرده. ماشین م سخت گیر می ­اومد.

دانشگاه آزاد بود؟ کنکورش راحت بود؟
بله. چون رشته ­م و دوس داشتم و معدلم پایین نبود که دانشگاه قبول نکنه، با همون معدل دیپلم رفتم دانشگاه، ثبت­ نام کردم.

امتحان نداده بودی؟

کنکور نداشت.

 ( لابد این هم ترک دانشگاه را برایش راحت­ تر کرده. ظاهرا" متوجه تأثیر این فکر در چهرۀ من شد؛ چون فورا" اضافه کرد:)

 واسۀ دانشگاه دولتی کنکور دادم. قبول شدم ولی چون مسیرش دور بود نرفتم.

کدوم دانشگاه دولتی؟

قزوین بود، ولی یادم نیست دقیق کدوم دانشگاه. چون مسیرش دور بود خانواده ­م نذاشتن برم اونجا بمونم.

پس چرا قزوین و انتخاب کردی؟

چون دانشگاه دولتی رو دوست نداشتم. کنکورم که رفتم، به اجبار خانواده ­م بود.

چرا دوست نداشتی؟

چون من و همۀ دوستام که با هم بودیم، قرار گذاشته بودیم با هم بریم دانشگاه.

( با دیدن حالت چهرۀ من به نرمی می ­خندد.)

چند سال با هم دوست بودین؟

سه سال. کل هنرستان و با هم بودیم.

چه رشته­ ای؟

نقشه­ کشی، معماری.

چند نفر بودین؟

چهار، پنج نفر. ( من هنوز در تعجبم و او می ­خندد.) به خاطر دوستام زندگی ­مو تباه کردم.

( دختر جوانی وارد می­ شود. با نگاهی به من می ­پرسد:" اینجا چه خبره؟"  " از زندگی من سؤال می ­کنه برای روزنامه." تازه وارد شاد و خندان به من می ­گوید:" من خواهرشم." بعد از همکار خواهرش خوراکی می ­خواهد.)

شوخی کردی یا جدی گفتی. شما که خودت دانشگاه و ول کردی؟

آره دیگه؛ چون اونا دانشگاه قبول شدن، رفتن. الانم موفقن.

شما چرا ول کردی؟

چون دیگه اومدم سر کار و کارو ترجیح دادم به درس.

برخورد پدر و مادرت با ترک تحصیلت چی بود؟

( خواهرش ایستاده و خندان به ما گوش می ­دهد.)

خانواده­ م می ­گفتن نه، درست ­و ادامه بده ولی کاری نمی ­کردن؛ فقط می­ گفتن!

( خواهرش که خوراکی­ ها را گرفته در حال رفتن به او می ­گوید:" آز یالان دِ." { کم دروغ بگو.})

دوستی که با شما رودهن قبول شده بود حالا چیکار می­ کنه؟

اون همون ترمی که قرار شد نریم نرفت. ولی ترم بعدش رفت. ولی خب، باز اونم ترک تحصیل کرد. چند ترم خوند بعد مثِ من دوباره ول کرد.

پرداخت شهریۀ دانشگاه آزاد برای خانواده­ ت مشکل بود؟

نه، ولی خودم مشکل داشتم. ( بیشتر زمان گفت و گو آرام است و نرم و سبک می ­خندد ولی از شیطنتی که لازمۀ سنش است در او خبری نیست.)

چه مشکلی؟

چون همۀ دختر دایی­ هام، پسر دایی ­هام درس خوندن، آزاد. هزینه کردن، مدرکشون و ­هم گرفتن ولی خب، هیچی به هیچی. یا مثلا" بابای خودم؛ بابای خودم لیسانس ادبیات داره ولی با شغل آزاد. وقتی اینا رو دیدم هیچ ذوقی برای درس خوندن نداشتم. ( سرش را با تأسف تکان می ­دهد.)  

چرا دانشگاه ­های دولتی و دوست نداشتی؟

کنکور دادم، قبول م شدم ولی خب، قبول نکردن که برم قزوین بمونم... و اینکه اونجا هیشکی ونداشتم.

اگه داشتی می­ رفتی؟

 اگه تنها نبودم، شاید. اگه می ­ذاشتن و تنها نبودم، می ­رفتم.

دوست داشتی کار دیگه­ ای می­ کردی؟

آره خب. دوست داشتم یه کاری مربوط به رشته ­م انجام می­ دادم.

اگه دوست داشتی چرا دانشگاه و تموم نکردی؟

چون می ­دونستم با مدرک، کار نیس. الان همۀ دور و بری­ های خودمون مدرک دارن ولی بیکار.

چه موقع احساس شادی می­ کنی؟

( می ­خندد.) هیچ­ وقت!

به نظر شاد می­ یای!

به نظر؛ ظاهرا" آره.

چرا؟

چون زندگیم اونجور که می ­خوام نیس.

شما تلاش نکردی! شاید اگه مدرک می­ گرفتی، تو رشتۀ خودت کار پیدا می ­کردی؟

خب همیشه آدم نباید همه چی و خودش تجربه کنه؛ تو 100 نفر شاید دو نفر، سه نفر این جوری باشن. خیلی از آدمایی که دور و بر من مدرک دارن تو شغلی­ ین که هیچ ارتباطی به رشته ­شون نداره.

گفتی به این کار دلبسته شدی؛ حالا می ­گی زندگی دلخواهت ­و نداری؟

نمی­ دونم کجا احساس شادی دارم. من درسم ­و ول کردم، اومدم سر کار. اگه ببینم تو کارم موفقم قطعا" خوشحالم.

موفقیت تو کارو تو چی می ­بینی؟

من از درسم گذشتم که حداقل یه چیزی برای آینده ­م داشته باشم که اومدم سر کار.

دوست داشتی زندگیت چه جوری باشه؟

 آدم وقتی می­ یاد سر کار، توقعش می ­ره بالا؛ یعنی آدم وقتی دستش می­ ره تو جیب خودش، توقعش می­ ره بالا. دوس داشتم زندگیم جوری باشه که نیازی به کار نداشته باشم.

پس تو زندگی می ­خوای چیکار کنی؟

نه اینکه کار نکنم، نه. از کار کردنم راضی ام. اصلا" پشیمون نیستم که درس و ول کردم. شاید اگه موقعیتش ­و داشتم که هم بتونم کار کنم، هم در کنار کار درسم م بخونم، راضی تر بودم.

باید تلاش می ­کردی که این اتفاق بیفته.

آره، ولی نشد.

چه تلاشی کردی؟

مثلا" دوست داشتم شهریه رو خودم بدم؛ از بابام نگیرم؛ ولی خب نشد؛ چون ماهی یک و 200 حقوقمه. هفتصدش می ­ره برای قسط.

چه قسطی؟

قرعه­ کشی.

( با تعجب نگاهش می ­کنم. به خودم می ­گویم ولی انگار کمی بلند : صحبت امروز به کجاها که نرفت!)

یعنی چی؟

ماهیانه مثلا" یه تومن قسط می ­دیم؛ دو ساله؛ می­ شه 30 تومن.

توضیح بده.

یه جور پس­ اندازه؛ مث اینه که پولت ­و گذاشتی تو بانک.

قسط مالِ خودته یا والدینت؟

مال خودمه؛ مث یه پس ­اندازه.

( من هنوز متوجه نشده­ ام. همکارش که زنی بزرگ ­تر از اوست به کمک می ­آید. " خانوم اسمش قرعه­ کشی ­یه؛ مث یه جور تعاونی خونگی. چند نفر فامیلن یا دوستن، این کارو می ­کنن. ماهی 700 می ­دن. با قرعه­ کشی همۀ پول به یکی داده می ­شه؛ هر ماه به یکی.)

قرعه به شما افتاده؟

فعلا" به اسم من درنیومده؛ یعنی اگه اسم ام دربیاد 30 ملیون می ­دن.

پیشنهاد کی بود؟

مامانم اینا قبلا" می ­ذاشتن؛ من م واسۀ اینکه پولم خرج نشه، این کارو کردم.

قرعه به شما افتاد، با پول چیکار می­ کنی؟

شاید ماشین بگیرم.

چند روز در هفته و چند ساعت در روز کار می­ کنی؟

من کل هفته رو هستم؛ جز یه روز، اونم وسط هفته. ساعت کاریم 10 صبح تا نُه شبه.

تمام خرجت با خودته؟

نه. مامانم پول می ­ده، بابام می ­ده. کم می ­یارم. البته هر وقت لازم داشته باشم، می ­گیرم. شاید دو ماه هیچی نگیرم.

چرا دلت می ­خواس شهریه رو خودت بدی؟

از وقتی اومدم سر کار- نمی ­دونم من این جوری یم یا همه این جورین- دوس دارم همۀ هزینه­ هام و خودم بدم. حالا هزینه­ های خورد هیچی، پول کرایه­ ها رو مامانم می ­ده ولی شهریۀ دانشگاه یا چیزی بخوام بخرم، دوس دارم خودم هزینه کنم.  

چه تفریحی داری؟

بعضی شبا - چون اینجا چهار نفریم ؛ دختر خاله­ م، من، خواهرم و یکی از دوستام- کارمون که زودتر تموم می ­شه با هم می­ ریم بیرون.

تو زندگی از چی می­ ترسی؟

خواهرم. دو سال از من کوچیک ­تره.

چرا؟

چون خیلی شیطونه. از آینده ­ش می ­ترسم. از اینکه زندگیش و پای دوستاش بده. پای خوشگذرونیاش بده.

به نظر شما زندگی خوب چه جور زندگی ای یه؟

زندگی ­ای که توش احساس آرامش کنی. یه خانواده داشته باشی که بدونی همیشه پشتت هستن.

از خدا چی می­ خوای؟

سلامتی خانواده ­م.

برای خودت؟

همین که اونا باشن کافیه.

تاریخ و محل چاپ: 23 بهمن ماه سال 1396 در صفحۀ " آدم ها "، روزنامۀ همشهری