پشت چهره ها
گفت و گو با مردم کوچه و خیابانپشت چهره ها
گفت و گو با مردم کوچه و خیاباندرباره من
مهوش کیان ارثی هستم متولد سال 1332 در شهر آبادان. لیسانم را در رشتۀ روزنامه نگاری از دانشکدۀ علوم ارتباطات اجتماعی ( 1351 تا 1355 ) که در آن زمان دانشکده ای مستقل بود و فوق لیسانسم را در رشتۀ ارتباطات اجتماعی با گرایش وسایل ارتباط جمعی از امریکا ( 1358 تا 1360 ) گرفته ام.
ده سال ( 1363 تا 1373 ) در مجلۀ زن روز از نشریات مؤسسۀ کیهان در زمینۀ وضعیت زنان در خانواده و اجتماع گزارش تهیه می کردم.
در سال 1376 که تصمیم گرفتم دوباره با مطبوعات کار کنم " گفت و گو " با مردمی که برای گذران زندگی، هر کدام ، در سطح شهر به کاری مشغولند، نظرم را به خود جلب کرد.
چاپ گفت و گوهایم از سال 1377 در روزنامه هایی که با آنها به توافق می رسیدم، شروع شد.
وبلاگ را با گفت و گوهای قدیمی شروع می کنم. بعد گفت و گوهای جدید را هم بین آنها خواهم گذاشت. تا با هم ببینیم خلقیات، تجربه ها و آمال و آرزوها در این فاصلۀ زمانی تا امروز تغییری کرده اند یا نه ؟ و چه تغییری ؟
چرا با مردم کوچه و خیابان حرف می زنم؟
زمانی که تصمیم گرفتم با مردم کوچه و خیابان گفت و گو کنم هدفم این بود که در پس سؤال و جواب از کاری که به آن مشغولند؛ از گذشته شان بگویند. از تجربه ای که در زندگی پشت سر گذاشته اند. می خواستم بفهمم چه طور زندگی می کنند. اصلا چه تصوری از زندگی دارند. آمال و آرزوهاشان چیست؟
خیلی ساده می خواستم بدانم در پشت چهره هایی که هر روز بیرون از خانه هامان می بینیم و بی اعتنا از کنار هم می گذریم چه خبر است؟ با خودم فکر می کردم شاید اگر ما بیشتر وبیشتر با زندگی ، فکرها، ویژگی های شخصیتی، اخلاق و رفتار همدیگر به کمک واسطه ای غیرمستقیم مثلا مطبوعات که حوزۀ حرفه ای من است، آشنا شویم می توانیم وقتی به هر دلیل در مقابل هم قرار می گیریم کمی با آرامش و متانت به هم برخورد کنیم، سریع هیجان زده نشویم و صدای مان فریاد نشود و سر هم آوار نشویم.
ادامه...
گیلاس سرخ
معنی شادی را کی می دونه؟
وارد یک مغازه ی کبابی و جگرکی می شوم در خیابان جمهوری. از آن مغازه های کوچکی که باید از راه باریک بین دو ردیف میز بگذری. میز کار و صندوق صاحب مغازه همان دم در ورودی است. در را که باز می کنم صاف جلوش هستم.
من خبرنگارم. می خواهم با شما چند دقیقه در باره ی شادی حرف بزنم.
مرد جوانی را که در فضای انتهای مغازه مشغول جگر سیخ کردن است نشان می دهد و می گوید:" برو با اون حرف بزن."
***
شادی به نظر شما چیست؟
هیچی. شادی کجا بود. همه گرفتارند.
چند سال است اینجا کار می کنید؟
من 29 سالمه. حدود سه ساله که اینجا کار می کنم. قبل از اینجا هم کارم آزاد بود. شغل آزاد، هر کاری پیش بیاد که توش پول باشه. یک ساله که ازدواج کردم.
چه وقت احساس شادی می کنید؟
من تجربه نکردم.
حتی در دوران کودکی و جوانی؟
شاید. ولی هیچی یادم نیست.
روز عروسی تان هم شاد نبودید؟
از نظر من نه.
پس چرا ازدواج کردید؟
اقتضا می کرد. صلاح بود این کارو بکنیم کردیم.
شادی را در چی می بینید؟
چون پیش نیامده نمی دونم.
چقدر حقوق می گیرید؟ مستأجرید؟
70 تومن می گیرم. خونه ی پدرم هستم. یه اطاق دارم. کلا پنج نفریم. یه داداش ریزه میزه هم دارم.
برای خرجی کم نمی آورید؟
چرا کم بیارم؟ حالا من سؤال می کنم! همه اش حرفه.
چی همه اش حرف است؟
همه اش حرفه. هیچ کس تو زندگی کم نمی آره. توقع بالاست. دخل و خرج با هم نمی خوره. اگه بخوان درست زندگی کنن کم نمی آرن. می گن که خدا به هر کس به اندازه ی روزیش می ده. اینایی که کم می آرن از دست خودشونه. نمی دونن با خودشون چه کار کنن.
شما که این افکار را دارید باید در زندگی شاد باشید؟
معنی شادی رو کی می دونه. من همین جور که هستم خوشم. ولی این خوشی شادی نمی شه.
کدام خوشی شادی می شود؟
خودم هم توش موندم! خودم با خودم مسأله دارم. ( در طول گفت و گو بیشتر می خندد.)
با خودتان چه مسأله ای دارید؟
درگیرم با خودم، فکر و ذکر و کار. درگیری مالی ندارم. روحی با خودم درگیرم. همینه دیگه. می گم که مردم همه چیز را در مادیات می بینند. همین که امروز با شما گفتم و خندیدم شادم. ولی معنی اش رو بپرسی نمی دونم. مردم فقط خنده رو لب شونه. می گن شادن ولی نمی دونند شادی چیه. خنده روی لب ملاک نیست. باید دل طرف شاد باشه.
تاریخ و محل چاپ: 15 تیر ماه سال 1382 در صفحه ی "اجتماع " روزنامه ی یاس نو
بسیار زیبا بود
خوشحال شدم که دوست داشتید.